ΦΩΤΗΣ ΚΟΝΤΟΓΛΟΥ 03

Παραμονή Χριστουγέννων

Κρύο τάντανο έκανε, παραμονή Χριστούγεννα. Ο αγέρας σα να ’τανε κρύα φωτιά κι έκαιγε. Μα ο κόσμος ήτανε χαρούμενος, γεμάτος κέφι. Είχε βραδιάσει κι ανάψανε τα φανάρια με το πετρόλαδο. Τα μαγαζιά στο τσαρσί φεγγοβολούσανε, γεμάτα απ᾿ όλα τα καλά. Ο κόσμος μπαινόβγαινε και ψώνιζε· από το ’να το μαγαζί έβγαινε, στ᾿ άλλο έμπαινε. Κι όλοι χαιρετιόντανε και κουβεντιάζανε με γέλια, με χαρές.

 

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ (ΜΠΑΜΠΗΣ) ΑΝΝΙΝΟΣ 01

Ο Χαράλαμπος ή Μπάμπης Άννινος (Αργοστόλι, 6 Σεπτεμβρίου 1852 - Αθήνα, 23 Μαΐου 1934) ήταν Έλληνας δημοσιογράφος, ποιητής και θεατρικός συγγραφέας ιδιαιτέρως δημοφιλής στην εποχή του. 

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣ (ΜΠΟΕΜ) 02

 

Η ΕΚΛΟΓΗ ΤΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΟΥ

Πῶς τὰ ἔμπλεξε καὶ μὲ τὰς δύο καί αὐτὸς δὲν ἤξευρεν. Οὔτε φιλήδονος ἦτο οὔτε, γυναικοθήρας, ἀλλ' ἁπλούστατα εἷς ἀγαθὸς καθηγητὴς. Εἶχεν ἐνοικιάσῃ ἕν δωμάτιον εἰς μίαν οἰκογένειαν ἀποτελουμένην ἀπὸ γραῖαν οἰκοδέσποιναν, τὸν ἄγριον κουτσαβάκην υἱόν της καὶ τὰς δύο θυγατέρας της. 

 

ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΑΓΓΕΛΑΚΗ ΡΟΥΚ 02

 

    

Ο Σκίουρος και πάλι

Κοίτα τὸ πῶς πηδάει πάνω ἀπ’ τὰ ξερόκλαδα

τῆς καρδιᾶς μου!

Ἡ βροχὴ ξεφαντώνει στὴν οὐρά του,

ἀλλ’ αὐτὸς σταθερὸς

ξεδιαλέγει φύλλα ξερά,

ψάχνει γιὰ τὸ θεῖο καρύδι.

ΑΡΓΥΡΗΣ ΕΦΤΑΛΙΩΤΗΣ 05

 Πρέπει νὰ ἤμουν ὡς δώδεκα χρονῶν καὶ πρέπει νὰ ἦταν ἐκείνη ὡς ἕντεκα. Δὲ τὴν ἔβλεπα μήτε στὴν ἐκκλησιά, μήτε στὸν κλήδωνα, μήτε στὴ βρύση, μήτε στὸ παράθυρι. Ἡ μάνα της κι ἡ μάνα μου δὲν εἴχανε πολλὲς φιλίες.

ΚΩΣΤΑΣ ΜΟΝΤΗΣ 03

 

 Η Αμυγδαλιά

«Κάθ’ἥν στιγμὴv ἐμεῖς συζητᾶμε ἀκόμα
ἡ ἀμυγδαλιὰ ἄναψε ἤδη ντόμπρα τὰ κεράκια της
κι ἀνήρτησε σὲ κoινὴ θέα τὶς πρoθέσεις της.
Ὢ ναί, τoυλάχιστo oἱ πoιητὲς
ἂς μὴν τὴ λέμε "τρελλή"
πoύ πῆρε τὴν ἀπόφαση,
τoυλάχιστo oἱ πoιητὲς ἂς μὴν τὴ λέμε "τρελλή"
πoύ ἐπωμίσθηκε τὶς εὐθύνες της,
πoυ διεκινδύνευσε τὴ νoημoσύνη της
στὰ ὄμματα τῶν δειλῶν,
πoὺ διεκινδύνευσε τὴ νoημoσύνη της
στὰ ὄμματα τῶν ἀνίδεων,
στὰ ὄμματα τῶv θερκoκηπίων.»

ΤΑΣΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΗΣ 03

 

 Η ΑΙΘΟΥΣΑ ΤΟΥ ΘΡΟΝΟΥ

Τούτη την ώρα που το νησί ξεκόβει σα γαλέρα απ’ την καταχνιά με λατίνια μύλους και τρούλους, μοιάζει να ταξιδεύει σε καιρούς του Αιγαίου παλιούς, όταν οι κρινοδάχτυλες πριγκιπέσσες της Παροναξίας τόπαιρναν προίκα μαζί μ’ ένα ρόδι για γούρι. Αν τύχαινε, τότε, να γυρίζει κανένας γιος του Δούκα απ’ τους Άγιους τόπους, όπου πολεμούσε χρόνια για την πίστη του Χριστού, λίτζιοι και βιλλάνοι ξεχύνονταν κατά το λιμάνι ακολουθώντας τον αφέντη τους, που κατηφόριζε ανάμεσα στους βασάλους του για να τον προϋπαντήσει καβάλα σε κάτασπρο φαρί με χρυσοκέντητα χάμουρα. Μόλις ο σιδερόφραχτος ιππότης πατούσε στο μουράγιο, έσκυβε να φιλήσει το χώμα, που είχε γλυκάνει το ντοματάκι, ενώ το πλήθος με μια μυριόστομη φωνή του ευχότανε «καλώς ήρθενε» και ο μονσινιόρες με το δεσπότη ψαλμούδιζαν ιδροκοπώντας κάτω απ’ τα ομπρελίνα τους… 

ΚΩΣΤΑΣ ΤΣΙΡΟΠΟΥΛΟΣ 02

 Νύχτωμα η νύχτα χτές νύχτα!

Ἀναζητώντας τό πρωί

τό ἐξαφανισμένο σπίτι

στό βάθος τοῦ ἀπονυχτωμένου κήπου

στά ὅρια τοῦ σπιτιοῦ

στά ὅρια τοῦ σώματος

ΓΙΩΡΓΟΣ ΘΕΟΤΟΚΑΣ 04

Ανήμερα της 28ης Oκτωβρίου 1940

Ξυπνώ με τις καμπάνες που σημαίνουν την κήρυξη του πολέμου και τον πρώτο συναγερμό. Επιτέλους είμαστε μέσα! O ωραιότατος καιρός, οι καμπανοκρουσίες, κάποια κίνηση ιδιαίτερη, κάποια έξαψη που αισθάνουμαι αμέσως τριγύρω μου, στο σπίτι, στο δρόμο, στα άλλα σπίτια και στους κήπους, όλα αυτά προσδίδουν, από την πρώτη στιγμή, στην ημέρα που αρχίζει, μια όψη εορτάσιμη, πανηγυρική. Η πρώτη μου σκέψη είναι: «Το μεσημέρι το αργότερο θα έρθουν τα αεροπλάνα να μας βομβαρδίσουν». 

ΝΙΚΟΣ ΤΣΙΦΟΡΟΣ 03

Κονόμι Συνταγματικό

Το πούρο γιατί τόπανε πούρο; Κι αφού να πούμε το σωστό του όνομα είναι «τσιγκάρ» ή «σιγκαρίλος» άμα είναι μικρό, τζουράκι στενό κι αχαμνό και δυσκοίλιο; Το ρωτάνε λοιπόν τα μαγκάκια στον αρχιμάγκα τον κυρ Σταμάτη και παίρνουνε την απόκριση.

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΣΟΥΤΣΟΣ 02

 

"Χώρα μεγαλοφυÀας!... εις τους κόλπους σου το πάλαι,

Ω πατρίς μου! αι ιδέαι ανεβλάστουν αι μεγάλαι,

Και τυραννοκτόνον ξίφος κρύπτοντες εις τας μυρσίνας,

Οι Αρμόδιοι ανώρθουν ισονόμους τας Αθήνας.

'Aλλοτε Θεοί επάτουν τα εδάφη σου, και θείαν

Έως σήμερον η γη σου αναδίδει ευωδίαν,

Και η αύρα του ζεφύρου

Πνέει έτι την αρχαίαν μελωδίαν του Ομήρου.

 

 

Μ. ΚΑΡΑΓΑΤΣΗΣ 04

 

Τα χταποδάκια

Οι νοτιάδες φέρναν σύγνεφα εκείνο το χειμώνα, μα όχι το ’να πίσω από τ’ άλλο. Άφηναν και ώρες, την κάθε μέρα, που ξαστέρωνε λιγάκι ο ουρανός. Αυτό γινόταν περί το δειλινό. Κι ήταν ο ήλιος όσο δεν παίρνει χρυσαφής, κάτι σα μέλι φωτεινό ξεχυνόταν στο μικρό λιμάνι, στ’ αργοσάλευτα καΐκια του, στις μπαταρισμένες βάρκες, στα δίχτυα των ψαράδων που στέγνωναν απλωμένα, στη θάλασσα που σιγανάσαινε, στους ανθρώπους που τριγυρνούσαν πέρα δώθε, άγνωστο γιατί. Περί τη νύχτα θα χάλαγε πάλι ο καιρός. Αυτό το καταλάβαινες από τους γλάρους που πετούσαν χαμηλά, έξυναν τη θάλασσα με τις φτερoύγες τους, κλαγγάζοντας κάποιαν ακατάληπτη ανησυχία. Και το όντις, σε λίγο έφταναν ξανά τα σύγνεφα, αβγατίζοντας πολύ το βραδινό σκοτάδι, έτσι που ’σφιγγε η ψυχή του ανθρώπου. 

ΚΑΙΣΑΡ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ 02

Δυο Kαρδιές Hλεκτρισμένες σ' ένα Tραίνο… 

 Το πρωί, μέσα στο τραίνο, όπως τη θέση μου
–την ίδια πάντα- παίρνω απέναντί σας,
τ' ωραίο, λιτό κεφάλι μού προσφέρετε
σα φρούτο σε κρυστάλλινη φρουτιέρα...

ΤΕΛΛΟΣ ΑΓΡΑΣ 05

 

Τί νύχτα ἡμερινὴ στὸν κόσμο! Ἀπὸ λιθάρι

λιθάρι, μὲς στὸ δρόμο, νὰ ’βγω νὰ ξεκρίνω…

Βιολέτα μοναχή, στὸ δρόμο, τὸ φεγγάρι.

Κι ἀγέρι σιγανὸ φυσᾶ ἀπὸ μαντολίνο.

 

(Κι εἶναι σὰν τ’ ὄργανο, ποὺ ἡμέρα-μεσημέρι

τὰ σπιτικὰ πουλιὰ στὰ κλουβιὰ ξετρελαίνει·

γυμνὴ καρδιὰ εἶναι τοῦτο ποὺ χτυπᾶ, ὄχι χέρι!

Γυμνὴ καρδιά, ἀπ’ τὸ στίχο μας γιὰ πάντα ξένη.)

Κι ἀκρινὰ στὸν ἀντρέ, χλωρὸς κάθεται τοῖχος,

ἀπὸ φύλλα, ἀπὸ ἀγκάθια, τοῖχος καὶ φεγγάρι

–βέργες πίσω ἀπ’ τὶς βέργες, κι ὅλο βέργες, δίχως

σειρὰ καὶ ξεπλεγμό, κλωνάρι, ἄλλο κλωνάρι,

κορμὸς κρύβει κορμό, κι ἄλλος πιὸ πίσω στέκει,

κλωνιά, ριχτὰ ἕναν κύκλο, ἀπὸ κορμὸ τριγύρω, ξερὰ κλαδιὰ ἀγκαλιές, μύτες χλωρὲς παρέκει,

κι ἀγκάθια, καὶ φεγγάρι, γιασεμιά, καὶ μύρο….

Νά, ἡ πύκνα ὁμίλησε, μὲ τ’ ἀγεριοῦ τὰ χνῶτα,

Στὰ πίσω τοῦ ἀλλουνοῦ σπιτιοῦ, ὁ κισσὸς σαλεύει

–ἀγκάλη ποὺ ἔζωσεν ἀγαπημένα νῶτα,

κι ἀχείλι, ὀποὺ σ’ αὐτὶ καὶ σὲ λαιμὸ κατέβη…

Μοναχός μου –κι οἱ γλάστρες στὰ πεζούλια ἀπάνω

κι ἡ στενὴ τούτη ἡ πλάνη, ἀντίκρυ μου, ἡ χλομή,

–μιὰ νὰ τὴν κατοικῶ καὶ μιὰ νὰ τηνὲ χάνω,

νὰ χάνομαι ἀπ’ ἀγάπη κι ἀπὸ γιασεμί…

 

Τέλλος Άγρας, Τα τριαντάφυλλα μιανής ημέρας, 1926- 1944.

ΤΑΚΗΣ ΣΙΝΟΠΟΥΛΟΣ 02

 Μάγδα

 Mεγάλο μαύρο φως.

Όλη τη νύχτα φως και τα μάτια της Mάγδας, τα πουλιά διασχίζοντας τα μάτια της Mάγδας, ένα πλήθος ταραγμένα πουλιά, προσπερνώντας τα τείχη της νύχτας, ύστερα το σκούρο κεφάλι, το σκούρο κορμί, πάνω στα χείλη η σκοτεινιά και χάραζε ένας άλλος έρωτας-

όπως είναι στα όνειρα, δυο καθίσματα και παράθυρα δύο, και η πόρτα κι' ο κήπος.

ΚΩΣΤΑΣ ΚΡΥΣΤΑΛΗΣ 01

 

Ο Κώστας Κρυστάλλης γεννήθηκε στο Συρράκο της Ηπείρου, γιος του εύπορου εμπόρου Δημητρίου Κρυστάλλη και της συζύγου του Γιαννούλας, το γένος Ψαλίδα. Εκεί έμαθε τα πρώτα γράμματα και μετά το θάνατό της μητέρας του, το δεύτερο γάμο του πατέρα του και την εγκατάσταση της οικογένειας στα Γιάννενα συνέχισε στη Ζωσιμαία Σχολή. Το 1887 τύπωσε την πρώτη ποιητική συλλογή του με τίτλο Αι σκιαί του Άδου, το επαναστατικό πατριωτικό περιεχόμενο της οποίας έθεσε σε κίνδυνο τη ζωή του στην αλύτρωτη τότε ΄Ηπειρο και τον ανάγκασε να καταφύγει το 1889 στην Αθήνα, ενώ το τουρκικό στρατοδικείο τον καταδίκασε ερήμην του σε εικοσιπεντάχρονη εξορία.

ΠΑΥΛΟΣ ΝΙΡΒΑΝΑΣ 05

 Δε θέλω εγώ τριαντάφυλλα στον έρημό μου δρόμο,
δέντρο δεν θέλω να σταθώ, πηγή να ξεδιψάσω.
Eγώ ανεβαίνω το βουνό, μ' ένα σταυρό στον ώμο.
Tου φθινοπώρου ας απλωθούν τα φύλλα, να περάσω. 

 

 

 

Πηγή: Π. Νιρβάνας, Άπαντα Δ', εκδόσεις Γιοβάνη 1968.

ΝΙΚΟΣ ΚΑΒΒΑΔΙΑΣ 04

 Το καλοκαίρι επέρασε

Τώρα τὸ καλοκαίρι πάει ... ἐπέρασε ...
Κ᾿ εἶνε καιρὸς νὰ φύγουμε γιὰ πέρα.
Δυὸ μῆνες ἐπεράσαμε ἔτσι ἄσκοπα
ἂν κ᾿ εἴχαμε πολλὲς ἰδέες στὸ νοῦ μας.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΙΤΣΟΣ 08

 

Τα τέσσερα παράθυρα κρεμούν τις κάμαρες

ομοιοκατάληκτα τετράστιχα από ουρανό και θάλασσα.

Μια παπαρούνα μόνη είναι ένα ρολογάκι στο χέρι

του καλοκαιριού, να δείχνει δώδεκα η ώρα μεσημέρι.

Κι έτσι νιώθεις τα μαλλιά σου πιασμένα μες στα δάχτυλα του ήλιου

να σε κρατάνε ελεύθερο μέσα στο φώς και στον αέρα.

Πηγή: Γ. Ρίτσος, Παρενθέσεις Β΄.

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ 02

 Τραγούδι των καλοκαιριών

Καλοκαιράκια αλάβαστρα, μουχρώματα,

γλυκές- πληγες,

φλόγες άυλες, λαχτάρες, θεία λυσίματα

θανατερά,

του ήλιου γλαυκά πεσίματα

μες στα νερά...

ΜΑΡΚΟΣ ΜΕΣΚΟΣ 02

 

Καί ἡ ἔπαρση τοῦ κόκορα σημαίνει καλοκαίρι
αὐγινές ὧρες λατρεμένες παρότι τουφεκίζουν και καρατομοῦν
μέ γαρίφαλο καί καρναφίλι ἔχε γειά ρομαντικέ μου Μάη!
Νά πᾶμε πιό κάτω θέρος εἶναι τό φῶς χρυσό
κεράσι ρούπκο δόξα τῆς ρεματιᾶς καί μπλάβο ἀηδόνι
θάμνοι πού χαμογελοῦν ἀδιάφοροι στό μελισσολόι τῆς ροδακινιᾶς
χνούδι τρυφερό μικρό πουλάκι κρέμεται στή φωλιά τρομαγμένο,
θα πέσει;
καμπάνες τῆς ἀγριαπιδιᾶς στή μάνα ἐπεῖγον μήνυμα
γιατί κάτω δόντι ὀχιᾶς φαρμακωμένο
σιωπηλά στάχυα ὥριμος καρπός καί τσαντίρια θημωνιᾶς
γεμάτα στάρι
βερίκοκα δαμάσκηνα πεπόνι
εὐλογημένη ποδιά καλοκαιριοῦ.

Πηγή: Τα φαντάσματα της Ελευθερίας, 1979.

ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ 11

 

  Περασμένο Καλοκαίρι

 

Τα μισεμένα χελιδόνια 

ξανάρχονται απ’ την Αραπιά·  

το περασμένο καλοκαίρι  

τάχα θα μου ξανάρθει πια;

ΑΓΓΕΛΟΣ ΣΙΚΕΛΙΑΝΟΣ 06

 

ΤΡΕΧΑΝΤΗΡΑ

Καταμεσὶς ἀνέμου ἡ τρεχαντήρα,
μὲ τὰ πανιά της τόξα τεντωμένα,
τοῦ διακιοῦ τὴ στερνὴν ἐπῆρε γύρα
στὰ γαλανὰ βουνὰ τὰ γυμνωμένα...

ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΑΡΑΝΤΑΡΗΣ 02

 Ο Γιώργος Σαραντάρης γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη, γιος του Δημήτρη Σαραντάρη και της Μαλθίντας το γένος Σωτηρίου, καταγόμενων από το Λεωνίδι της Κυνουρίας. Από το 1912 ως το 1931 έζησε στην Ιταλία, όπου εγκαταστάθηκε η οικογένειά του. Από νεανική ηλικία στράφηκε στη λογοτεχνία και τη μελέτη της φιλοσοφίας, ενώ παράλληλα ασχολήθηκε με τις ξένες γλώσσες.

ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΗΛΑΡΑΣ 02

Κατά Καλογήρων

 

Καλόγερος και διάβολος αδέλφια διδυμάρια
και σαν αδέλφια καρδιακά τηρούν δουλειά καθάρια.
Του Σατανά τα έργατα, δουλειές του καλογέρου,
και διαβολιές του άγιου, σκοτούρες του δευτέρου.
Του ενός τα τεχνουργήματα ο άλλος έχει δρόμο
και σ’ όσα κι αν εργάζονται, κοινόν κρατούν το νόμο.
Δεν βλέπεις πως σε όλα τους δεν θέλουν να χωρίζουν,
μόνε κι οι δυο απαράλλαχτα σαν κόρακες μαυρίζουν;
Κι αν τη νουρά ο διάβολος οπίσω του τεντώνει,
σε τι διαφέρει ο άγιος εμπρός να την κορδώνει;
Το ενός το βάνουν κέρατα, κι άλλος μη δεν τα ΄χει;
Βγάλε το καλυμμαύχι του, να ιδείς πως τα παράχει!

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ 07

 Μποτίλια στο πέλαγο

Τρεις βράχοι λίγα καμένα πεύκα κι ένα ρημοκλήσι
και παραπάνω
το ίδιο τοπίο αντιγραμμένο ξαναρχίζει
τρεις βράχοι σε σχήμα πύλης, σκουριασμένοι
λίγα καμένα πεύκα, μαύρα και κίτρινα
κι ένα τετράγωνο σπιτάκι θαμμένο στον ασβέστη
και παραπάνω ακόμη πολλές φορές
το ίδιο τοπίο ξαναρχίζει κλιμακωτά
ως τον ορίζοντα ως τον ουρανό που βασιλεύει.

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΛΛΗΣ 02

 

 ΕΦΤΥΧΙΑ

(παρωδία)

Και μη ζητας την εφτυχία
μες στην αλήθια·
μες στον παρα, στην αγυρτεία,
εκει θα βρεις την εφτυχία,
και βράστ'τα τα άλλα κολοκύθια.

Το σιγανο μας ποταμάκι
την εφτυχία καθρεφτίζει·
το πονηρο το αλεπουδάκι
κι' αφτο, χρουσε μου, λιγουλάκι
μας τη θυμίζει.

 

Πηγή: Αλ. Πάλλης, Ταμπουράς και Κόπανος: Τραγούδια, (Λογής Λογής, Τυβίγγη, Τυπογραφείο Ερρίκου Λάουπ του Νεωτέρου, 1910, σ. 111.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΟΥΡΗΣ 06

 

Νὰ ἤμουν παππούς

«Ἂχ ἔλεγε ὁ Κοκός,
παπποὺς νὰ ἤμουν τώρα,
νὰ κάνω τὸ σοφό,
νὰ βήχω νὰ ρουφῶ
ταμπάκο ὅλη τὴν ὥρα.

 

ΜΙΛΤΙΑΔΗΣ ΜΑΛΑΚΑΣΗΣ 03

 Τραγουδάκι της Λιμνοθάλασσας

Kαλαμωτή-καλαμωτή παίρνοντας, μπαίναμε μαζί
Mέσα στα χρυσοπράσινα νερά, γλαρό φεγγάρι
Tο δίχτυ του έρριχτε ανοιχτά, το φαναράκι, κρεμεζί,
Για γούστο το 'χαμε αναμμένο στο κοντάρι.

ΝΙΚΟΣ ΚΑΡΟΥΖΟΣ 01

 Ο Νίκος Καρούζος του Δημήτρη και της Κωνσταντίνας, το γένος Πιτσάκη, γεννήθηκε στο Ναύπλιο. Ο πατέρας του ήταν δάσκαλος στρατευμένος στο Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο, διώχτηκε κατά τη διάρκεια του εμφυλίου και εξορίστηκε μετά τη συνθηκολόγηση της Βάρκιζας. Η μητέρα του ήταν κόρη ιερωμένου και δασκάλου.

 

ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΟΛΕΜΗΣ 04

 

 Τα ζώα

Ποτέ δε θα πειράξω
τα ζώα τα καημένα·
μην τάχα σαν εμένα,
κι εκείνα δεν πονούν;
Θα τα χαϊδεύω πάντα,
προστάτης τους θα γίνω.
Ποτέ δεν θα τ’ αφήνω
στους δρόμους να πεινούν.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣ 01

 Ο Κωνσταντίνος Χατζόπουλος, πρωτότοκος γιος του κτηματία Ιωάννη Χατζόπουλου και της Θεοφάνης Στάικου, γεννήθηκε στη Μείλκη Αγρινίου (σημερινό Βραχώρι) και είχε έξι αδέλφια, την Αλεξάνδρα, το Δημήτριο, το Γεώργιο, την Ασπασία, το Ζαχαρία και τον Αγαμέμνονα. Τέλειωσε το δημοτικό σχολείο του Αγρινίου, ολοκλήρωσε τα εγκύκλια μαθήματά του στο Μεσολόγγι και το 1882 γράφτηκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, από όπου αποφοίτησε το 1888. 

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ. Ι. ΑΝΤΩΝΙΟΥ 01

 Ο Δημήτριος Αντωνίου γεννήθηκε στην Μπέιρα της Μοζαμβίκης και καταγόταν από μεγάλη ναυτιλιακή οικογένεια της Κάσου. Πέρασε τα πρώτα παιδικά του χρόνια στη γενέτειρά του και στο Σουέζ και ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του στην Αθήνα, όπου εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του το 1912.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ. Π. ΚΑΒΑΦΗΣ 09

 

Θερμοπύλες

Τιμή σ’ εκείνους όπου στην ζωή των

όρισαν και φυλάγουν Θερμοπύλες. 

ΚΩΣΤΑΣ ΒΑΡΝΑΛΗΣ 06

 

Πρωτομαγιά του 1944

Πέσε στα γόνατα, προσκύνα το πανάγιο χώμα 

με την ψυχή κατάκορφα στον ουρανό υψωμένη,

όποιος και να ’σαι, όθε και να ’σαι κι ό,τι — άνθρωπος να ’σαι! 

ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ 12

«Κυριακή (Πάσχα), 26»

Καθαρή διάφανη μέρα. Φαίνεται ο άνεμος που ακινητεί

με τη μορφή βουνού κει κατά τα δυτικά.

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ 06

 

 Ο Κοσμολαϊτης

Έναν καιρόν ο πατήρ του ήτο ευκατάστατος έμπορος εις τον Πειραιά, ύστερον ήλθον δυστυχίαι, και ο άνθρωπος εξέπεσε. Αλλά και αν διετηρείτο έκτοτε το μαγαζί, είναι ζήτημα αν ο Στέλιος θα είχε την ικανότητα να εξακολουθήσει επωφελώς το έργον μετά τον θάνατον του πατρός του. Είχε μάθει ολίγα κολυβογράμματα. 

 

ΤΙΤΟΣ ΠΑΤΡΙΚΙΟΣ 03

 

 Ρόδα αειθαλή

Ἡ ὀμορφιὰ τῶν γυναικῶν ποὺ ἄλλαξαν τὴ ζωή μας

βαθύτερα κι ἀπὸ ἑκατὸ ἐπαναστάσεις

δὲν χάνεται, δὲν σβήνει μὲ τὰ χρόνια

ὅσο κι ἂν φθείρονται οἱ φυσιογνωμίες

ὅσο κι ἂν ἀλλοιώνονται τὰ σώματα.

Μένει στὶς ἐπιθυμίες ποὺ κάποτε προκάλεσαν

στὰ λόγια ποὺ ἔφτασαν ἔστω ἀργὰ

στὴν ἐξερεύνηση δίχως ἀσφάλεια τῆς σάρκας

στὰ δράματα ποὺ δὲν ἔγιναν δημόσια

στὰ καθρεφτίσματα χωρισμῶν, στὶς ὁλικὲς ταυτίσεις.

Ἡ ὀμορφιὰ τῶν γυναικῶν ποὺ ἀλλάζουν τὴ ζωὴ

μένει στὰ ποιήματα ποὺ γράφτηκαν γι’ αὐτὲς

ρόδα ἀειθαλῆ ἀναδίδοντας τὸ ἴδιο ἄρωμά τους

ρόδα ἀειθαλῆ, ὅπως αἰῶνες τώρα λένε οἱ ποιητές.

 

ΚΩΣΤΑΣ ΟΥΡΑΝΗΣ 06

 

Ύμνος στην Άνοιξη
Πρωί. – Καὶ καθὼς ἄνοιξα διάπλατα στὴν ἡμέρα

ἄξαφνα τὸ παράθυρο καὶ στάθηκα ὀρθός,

Ἄνοιξη, μπῆκες μέσα μου μαζὶ μὲ τὸν ἀγέρα,

τὶς μυρωδιές, τὰ χρώματα καὶ τὸ ἱλαρὸ τὸ φῶς.

Ἄνοιξη, μπῆκες μέσα μου καὶ φούσκωσε σὰ δέντρο

ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΟΛΩΜΟΣ 03

 1.Tότες εταραχτήκανε τα σωθικά μου και έλεγα πως ήρθε ώρα να ξεψυχήσω· κι’ ευρέθηκα σε σκοτεινό τόπο και βροντερό, που εσκιρτούσε σαν κλωνί στάρι στο μύλο που αλέθει ογλήγορα, ωσάν το χόχλο στο νερό που αναβράζει· ετότες εκατάλαβα πως εκείνο ήτανε το Mεσολόγγι· αλλά δεν έβλεπα μήτε το κάστρο, μήτε το στρατόπεδο, μήτε τη λίμνη, μήτε τη θάλασσα, μήτε τη γη που επάτουνα, μήτε τον ουρανό· εκατασκέπαζε όλα τα πάντα μαυρίλα και πίσσα, γιομάτη λάμψη, βροντή και αστροπελέκι· και ύψωσα τα χέρια μου και τα μάτια μου να κάμω δέηση, και ιδού μες στην καπνίλα μία μεγάλη γυναίκα με φόρεμα μαύρο σαν του λαγού το αίμα, οπού η σπίθα έγγιζε κι’ εσβενότουνε· και με φωνή που μου εφαίνονταν πως νικάει την ταραχή του πολέμου άρχισε:

ΡΗΓΑΣ ΦΕΡΑΙΟΣ 01

 

Ο Ρήγας γεννήθηκε στο Βελεστίνο της Θεσσαλίας στα μέσα της δεκαετίας του 1750. Δεν είναι γνωστή με βεβαιότητα η ακριβής χρονολογία της γέννησής του, αλλά η πιθανότερη εκδοχή είναι το 1757. Οι γονείς του, Κυρίτζης και Μαρία, ήταν ευκατάστατοι κάτοικοι του Βελεστίνου. Ο πατέρας του ασχολείτο με βιοτεχνικές και εμπορικές δραστηριότητες. Είχε έναν αδελφό, τον Κώστα, και μια αδελφή, την Ασήμω. Παρακολούθησε μαθήματα στο σχολείο της Ζαγοράς. διαβάστε την συνέχει εδώ

ΜΙΛΤΟΣ ΣΑΧΤΟΥΡΗΣ 02

 

Γύριζε στοὺς δρόμους ὁ τρελὸς λαγὸς

γύριζε στοὺς δρόμους

ξέφευγε ἀπ’ τὰ σύρματα ὁ τρελὸς λαγὸς

ἔπεφτε στὶς λάσπες

ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ 10

 

Σταλμένο του ποιητή Λ. Μαβίλη

Στη σιγαλιά η ψυχή σου είναι φευγάτη, 

μόνη· μισείς το στόμα που γαβγίζει, 

αλλ’ ω του αρχοντικού σονέτου εργάτη, 

της πατρίδας η αγάπη σε φλογίζει. 

ΛΟΡΕΝΤΖΟΣ ΜΑΒΙΛΗΣ 03

Φάληρο

 

Eίχε όλα της τα μάγια η νύχτα· μόνη

Eσύ έλειπες. Aργά κινάω να φύγω,
Mα ξάφνου στη μπασιά του μπαρ ξανοίγω
Aυτοκίνητο να γοργοζυγόνη.

M' ελπίδα σταματάω. Nά το, πλακόνει.
Παραμερίζουν οι άλλοι. Άσειστος μπήγω
Tη ματιά μου στα μάτια σου. Άλλο λίγο
Aκόμα και ο σοφέρ σου με σκοτόνει.

Aρχοντοπούλα μ' άφταστα πρωτάτα,
Mε των Eφτά νησιών τες χίλιες χάρες,
Tετράξανθη ομορφιά γαλανομάτα,

Tου θανάτου δε μ' έπιασαν τρομάρες ―
Γλυκύτατες μ' ελυώσανε λαχτάρες
Nα συντριφτώ κάτω από εσέ στη στράτα.

Πηγή: Λ. Μαβίλης, Τα ποιήματα, Ίδρυμα Κώστα και Ελένης Ουράνη, 1990

ΙΩΝ ΔΡΑΓΟΥΜΗΣ 03

 Το αιώνιο διάβα (απόσπασμα)

Καὶ ἐνῶ ὁ Ἀλέξης ἔδειχνε μὲ τὶς πρᾶξες του πως κάθε ψοφιοσύνη τὴ σιχαίνεται καὶ τὴν ἀρνιέται καὶ κάθε ζωντανάδα τὴν ἀγαπάει καὶ τὴ χαίρεται καὶ ἐνῶ ἔλεγε πως οἱ δίχως φωτιὰ καὶ χωρὶς φῶς ἄνθρωποι πρέπει νὰ σκοτώνωνται γιὰ νὰ λείπουν ἀπὸ τὴ μέση, ἔμαθε πως σκοτώθηκε μὲ τὸ ἴδιο του τὸ χέρι ἕνας φίλος του στὴν Ἀθήνα καὶ ταραγμένος ρώτησε· − «Μὰ γιατί νὰ πεθαίνουν οἱ ζωντανοί; γιατί νὰ χάνωνται ἐκεῖνοι οἱ λιγοστοί, που εἶναι ὅλο φῶς, φωτιὰ καὶ ζέστη; γιατί νὰ ποθοῦν τὸ θάνατο; γιατί νὰ μεθοῦν ἀπὸ τὴν πνοή του; γιατί νὰ τρέχουν, γιατί νὰ βιάζωνται κατὰ τὸ χαμό τους;» 

ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΒΡΕΤΤΑΚΟΣ 03

 

Μια μυγδαλιά και δίπλα της εσύ

Μια μυγδαλιά και δίπλα της,
εσύ. Μα πότε ανθίσατε;
Στέκομαι στο παράθυρο
και σας κοιτώ και κλαίω.

Τόση χαρά δε την μπορούν
τα μάτια.

Δος μου, Θεέ μου,
όλες τις στέρνες τ’ ουρανού
να στις γιομίσω.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ 06

Παλιέ μου φίλε τί γυρεύεις; χρόνια ξενιτεμένος ήρθες με εικόνες που έχεις αναθρέψει κάτω από ξένους ουρανούς  μακριά απ’ τον τόπο το δικό σου.