Ο Ιωάννης Βηλαράς, γιος του γιατρού Στέφάνου Βηλαρά, γεννήθηκε στα
Κύθηρα και μεγάλωσε στα Γιάννενα, όπου έμαθε και τα πρώτα γράμματα,
καθώς επίσης λατινικά, ιταλικά, γαλλικά και μαθηματικά από τον πατέρα
του. Το 1789 έφυγε για την Ιταλία για σπουδές Ιατρικής στην Πάντοβα
και τη Μπολόνια. Εκεί ήρθε σε επαφή με τις φιλελεύθερες ιδέες του
Γαλλικού Διαφωτισμού. Το 1801 επέστρεψε στα Γιάννενα και διορίστηκε
γιατρός του γιου του Αλή Πασά, μυημένος παράλληλα σε μυστική
απελευθερωτική οργάνωση. Ακολουθώντας τον Αλή Πασά στις εκστρατείες του
γύρισε όλη την Ελλάδα και έφτασε ως τις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες
(1812-1815) και τη Λάρισσα (1815-1817), όπου μπήκε στον κύκλο των
υπέρμαχων της απλής γλώσσας.