ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΡΥΩΤΑΚΗΣ 02

Ωχρά σπειροχαίτη

Ήταν ωραία ως σύνολο τα επιστημονικά

βιβλία, οι αιματόχρωμες εικόνες τους, η φίλη
που αμφίβολα κοιτάζοντας εγέλα μυστικά,
ωραίο κι ό,τι μας έδιναν τα φευγαλέα της χείλη...

ΤΕΛΛΟΣ ΑΓΡΑΣ 04

Απογεμματινή

Bρέχει– και κάν' η φύσις

ήχους τόσο γλυκούς,
το διάβασμα ν' αφήσης
και να σταθής ν' ακούς...

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΘΕΟΤΟΚΗΣ 02

Το Πίστομα

Όταν ύστερα από την αναρχία πού'χεν ανταριάσει τον τόπο δίνοντας εις όλα τα κακά στοιχεία το ελεύτερο να πράξουν κάθε λογής ανομία, η τάξη είχε πάλε στερεωθεί, κ' είχε δοθεί αμνηστία στους κακούργους, τότες επίστρεφαν τούτοι απ' τα βουνά κι από τα ξένα στα σπίτια τους, κι ανάμεσα στους άλλους που ξαναρχόνταν, εγύριζε στο χωριό του κι ο Mαγουλαδίτης Aντώνης Kουκουλιώτης.

Eίτουν τότες ώς σαράντα χρονών, κοντός, μαυριδερνός, μ' όμορφα πυκνά σγουρά γένια και με σγουρότατα μαύρα μαλλιά. Tο πρόσωπό του είχε χάρη και το βλέμμα του είτουν χαϊδευτικό και ήμερο αγκαλά κι αντίφεγγε με πράσινες αναλαμπές· το στόμα του όμως είτουν μικρότατο και κοντό δίχως χείλια.

ΝΑΝΑ ΗΣΑΪΑ 03

ΕΜΕΙΣ

Ο κόσμος κρύσταλλο
Μαύρα σημεία εμείς ζωής στη λεωφόρο
Αν κάτι υπάρχει αυτό είναι το φως
Ο έτοιμος χρόνος με την ταχύτητα του φωτός
Όμως εμείς.
Σημεία ζωής.

Αγνοούμε ότι φεύγει.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΖΑΛΟΚΩΣΤΑΣ 01

Ο Γεώργιος Ζαλοκώστας γεννήθηκε στο Συρράκο της Ηπείρου, γιος πλούσιου εμπόρου που έπεσε στη δυσμένεια του Αλή Πασά και κατέφυγε με το Γεώργιο και τον αδερφό του Δημήτριο στο Λίβορνο. Έτσι ο Ζαλοκώστας πήγε σε ιταλικό σχολείο, άρχισε να ασχολείται με τη ζωγραφική και ξεκίνησε σπουδές νομικής, τις οποίες δεν ολοκλήρωσε. Μετά την έναρξη της επανάστασης του 1821 εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στον Πύργο της Ηλείας. 

ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ 08

Τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική.

το σπίτι φτωχικό στις αμμουδιές του Ομήρου...

Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου στις αμμουδιές του Ομήρου...

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΡΟΣΙΝΗΣ 05

Τα πρωτοβρόχια

Με τα πρωτοβρόχια θα 'ρθουν τα μηνύματα
του χειμώνα: το ποτάμι θα θολώσει,
θα τριζοβολούν ξερά τα πλατανόφυλλα
θα κρυώσει η νύχτα και θα μεγαλώσει.

ΜΙΧΑΛΗΣ ΓΚΑΝΑΣ 01

Ο Μιχάλης Γκανάς γεννήθηκε στον Τσαμαντά Θεσπρωτίας το 1944. Από το 1962 ζει και εργάζεται στην Αθήνα, όπου ήρθε για να σπουδάσει Νομικά.
Βιβλιοπώλης για μια δεκαπενταετία, συνεργάστηκε αργότερα με την Κρατική τηλεόραση ως επιμελητής λογοτεχνικών εκπομπών και σεναριογράφος. Από το 1989 είναι κειμενογράφος σε διαφημιστική εταιρεία.
Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί σε διάφορες γλώσσες, ενώ στίχοι του έχουν μελοποιηθεί από γνωστούς Έλληνες και ξένους συνθέτες (Μ. Θεοδωράκης, Ν. Μαμαγκάκης, Ν. Ξυδάκης, Δ. Παπαδημητρίου, Ν. Κυπουργός, G. Bregovic, A. Dinkjian, κ.α.).
Μετέφρασε τις «Νεφέλες» του Αριστοφάνη για το Θέατρο Τέχνης - Κάρολος Κουν και τους «Επτά επί Θήβας» του Αισχύλου για το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Πατρών.

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΒΑΛΑΩΡΙΤΗΣ 04

Φωτεινός. Άσμα Πρώτον. Φωτεινός ο Zευγολάτης [απόσπασμα]

―Πάρ' ένα σβώλο, Mήτρο,

και διώξ' εκείνα τα σκυλιά, που μου χαλούν το φύτρο.
O χερουλάτης έφαγε τ' άχαρα δάχτυλά μου

και στην αλετροπόδα μου ελυώσαν τα ήπατά μου.

ΜΑΝΩΛΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΑΚΗΣ 03

ΤΟ ΣΚΑΚΙ

'Ελα να παίξουμε.
Θα σου χαρίσω τη βασίλισσά μου
('Ηταν για μένα μια φορά η αγαπημένη)
Τώρα δεν έχω πια αγαπημένη)

ΝΤΙΝΟΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΠΟΥΛΟΣ 03

μπατιρημένο κουρείο
Σάββατο βράδυ
χωρίς δουλειά

ΑΓΓΕΛΟΣ ΣΙΚΕΛΙΑΝΟΣ 04

ΙΕΡΑ ΟΔΟΣ

Aπό τη νέα πληγή που μ' άνοιξεν η μοίρα

έμπαιν' ο ήλιος, θαρρούσα, στην καρδιά μου
με τόση ορμή, καθώς βασίλευε, όπως
από ραγισματιάν αιφνίδια μπαίνει
το κύμα σε καράβι π' ολοένα

βουλιάζει.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΙΤΣΟΣ 04

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΣ

Xρονολογία της γέννησής μου πιθανόν το 903 π.X. -
εξίσου πιθανόν
το 903 μ.X. Eσπούδασα ιστορία του παρελθόντος
και του μέλλοντος
στη σύγχρονη Σχολή του Aγώνα. Eπάγγελμά μου:
λόγια και λόγια, - τι νά 'κανα; Pακοσυλλέκτη με

είπαν. Kαι τώντι.

ΤΙΤΟΣ ΠΑΤΡΙΚΙΟΣ 01

Ο Τίτος Πατρίκιος γεννήθηκε στην Αθήνα, γιος των ηθοποιών Σπύρου και Λέλας Πατρικίου. Το 1946 ολοκλήρωσε τα γυμνασιακά του μαθήματα στο Βαρβάκειο και γράφτηκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Εργάστηκε για κάποια χρόνια ως δικηγόρος.

ΚΩΣΤΑΣ ΟΥΡΑΝΗΣ 03

Δὸν Κιχώτης

Ἀτσάλινος καὶ σοβαρὸς ἀπάνω στ᾿ ἄλογό του
τὸ ἀχαμνό, τοῦ Θερβαντὲς ὁ ἥρωας περνάει,
καὶ πίσω του, τὸ στωικὸ γαϊδούρι του καβάλα
ὁ ἱπποκόμος του ὁ χοντρὸς ἀγάλια ἀκολουθάει.

ΝΑΝΟΣ ΒΑΛΑΩΡΙΤΗΣ 02

Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ

ΛΕΝΕ ΠΟΛΛΟΙ ότι ο Κόσμος γεννήθηκε ανάποδα. Μ΄αυτό δεν είναι αλήθεια. Όσοι ήταν εκεί είπανε ότι γεννήθηκε κανονικά, με το κεφάλι κάτω κι όχι με τα πόδια απάνω. Η μάνα του Κόσμου ήταν μια φοβερή, μια μέγαιρα με τριχωτό κεφάλι, με νύχια και με δόντια σουβλερά σαν βελόνες.

ΜΠΟΣΤ 02

ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΑΙΝΟΜΕΝΟΣ

Kατ' αρχήν, δεν μου αρέσουν οι τραγωδίες. Eίμαι ο τύπος του ανθρώπου, που έγκλημα να δη στην εφημερίδα, είναι ικανός να την επιστρέψη και να πάρη άλλη, με ελαφρότερους τραυματισμούς.

ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΛΟΥΝΤΕΜΗΣ 10

Τὸ παραμύθι ἑνὸς ραγισμένου ἔρωτα

Μιὰ φορὰ κι ἕνα καιρό,

ἦταν ἕνα γραμμόφωνο.
Ἕνα ὁλομόναχο γραμμόφωνο.
Μὰ μπορεῖ καὶ νὰ μὴν ἤτανε γραμμόφωνο
καὶ νά ῾ταν μόνο ἕνα τραγούδι,
ποὺ ζητοῦσε ἕνα γραμμόφωνο,
γιὰ νὰ πεῖ τὸ καημό του.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΒΑΦΗΣ 05

Εν μεγάλη Eλληνική αποικία, 200 π.X.

Ότι τα πράγματα δεν βαίνουν κατ’ ευχήν στην Aποικία
δεν μέν’ η ελαχίστη αμφιβολία,
και μ’ όλο που οπωσούν τραβούμ’ εμπρός,
ίσως, καθώς νομίζουν ουκ ολίγοι, να έφθασε ο καιρός
να φέρουμε Πολιτικό Aναμορφωτή.

ΠΑΝΟΣ ΘΑΣΙΤΗΣ 02

Ελληνική επαρχία μ.Χ.
Έφριξε σαν πήγε ο ίδιος, με τα ίδια του τα μάτια και τα είδε.
Τόση ρεμούλα, τέτοιο χάλι πού να το φανταστεί.
Έβγαλε ευθύς διαταγές τη μια πάνω στην άλλη,
ήλεγξε, καυτηρίασε, τιμώρησε, κάτι να διορθώσει,
κάτι να περισώσει απ’ την καταστροφή.

ΝΙΚΟΣ ΖΑΚΟΠΟΥΛΟΣ 01

Ο Νίκος Ζακόπουλος γεννήθηκε στη Μεσσήνη της Πελοποννήσου. Σπούδασε ιατρική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, όπου και αναγορεύτηκε διδάκτωρ Παθολογίας και εργάστηκε ως γιατρός. Κατά τη διάρκεια του ελληνοϊταλικού πολέμου υπηρέτησε ως έφεδρος ανθυπίατρος και τιμήθηκε με το μετάλλιο εξαιρέτων πράξεων και κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής πήρε μέρος στην Εθνική Αντίσταση ως μέλος του Ε.Α.Μ., δράση για την οποία διώχτηκε και φυλακίστηκε.

ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ 07

Ο  φυλλομάντης

Aπόψε βράδυ Aυγούστου οχτώ

Nαυαγισμένο στα ρηχά των άστρων
Tο παλιό μου σπίτι με τα σαμιαμίθια
Kαι το χυμένο το κερί στο κομοδίνο επάνω
Πόρτες παράθυρα ανοιχτά
Tο παλιό μου σπίτι αδειάζοντας
Φορτίο της ερημιάς μέσα στη νύχτα·

ΚΙΚΗ ΔΗΜΟΥΛΑ 06

ΔΕΝ ΒΑΡΙΕΣΑΙ

Για να ξημερώσει σ' ένα δάσος

πρέπει πρώτα να βγει στον άμβωνα του κόσμου
ένα πουλί
και να ζητήσει τον άρτον τον επιούσιον,
δήθεν πως κελαϊδάει.

ΙΩΑΝΝΗΣ ΓΡΥΠΑΡΗΣ 03

Δικό μου φώς 

Mεσουρανίς η ολόφεγγη η Σελήνη
λαμποκοπά κι αστράφτει πέρα ώς πέρα
το φως της μες στον έρημον αιθέρα
της νύχτας όλα τάλλα φώτα σβύνει.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΒΙΖΥΗΝΟΣ 04

Ποίος ήτον ο φονεύς του αδερφού μου;

Γ. Βιζυηνού

– Σήμερα πια θα φάγω μια βούκα ψωμί να πάγη στην καρδιά μου! – Είπεν η μήτηρ μου καθεζομένη μεταξύ εμού και του αδελφού μου παρά την λιτήν τράπεζαν, ην ο υπηρέτης είχε παραθέσει εις το δωμάτιόν μας.
– Πρώτα κάμε το, και ύστερα πε το, μητέρα. – Απήντησε πειρακτικώς ο αδελφός μου, διότι από τινος πολλάκις μεν ήκουε την καλήν ταύτην πρόθεσιν, ποτέ όμως δεν την έβλεπε πραγματουμένην.
Η μήτηρ, συνειθισμένη εις παρομοίας του νεωτέρου της υιού παρατηρήσεις, ουδ’ επρόσεξε καν εις τους λόγους του. Αλλ’ επιστραφείσα προς την όπισθεν αυτής θύραν, ίνα βεβαιωθή ότι είναι κεκλεισμένη,
– Και μη μου αφήσετε, είπεν, αυτή την σεισουράδα να ξαναμβή δω μέσα. Ω, χαρά στο μας αλήθεια, σταις τούμπαις και τους σάλτους!

ΜΙΚΕΛΗΣ ΑΒΛΙΧΟΣ 01

Ο Μικέλης Άβλιχος του Γεωργίου γεννήθηκε στο Ληξούρι της Κεφαλονιάς. Αποφοίτησε από το Πετρίτσειο Λύκειο της γενέτειράς του και πραγματοποίησε σπουδές φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο της Βέρνης. Στη νεανική του ηλικία ταξίδεψε στο Παρίσι, τη Ζυρίχη, τη Βενετία και άλλες ευρωπαϊκές πόλεις. Κατά τη διάρκεια των σπουδών του ήρθε σε επαφή με την αναρχική ιδεολογία του Μιχαήλ Μπακούνιν, την οποία και ασπάστηκε. Ισοβίως ιδεολογικός πολέμιος του κλήρου και της ανθρώπινης αδυναμίας και άγνοιας, ο Μικέλης Άβλιχος ανήκει στους τελευταίους εκπροσώπους της Επτανησιακής Σχολής. Στο χώρο της λογοτεχνίας πρωτοεμφανίστηκε με δημοσιεύσεις σονέτων, λυρικών και σατιρικών ποιημάτων, τα οποία αντιμετώπιζε περισσότερο ως όργανο κριτικής των ηθών του καιρού του, παρά ως λογοτεχνήματα. Όσο ζούσε δεν εξέδωσε έργα του, παρά το ότι ήταν ιδιαίτερα δημοφιλής στο αναγνωστικό κοινό. Τα Άπαντά του συγκεντρώθηκαν και εκδόθηκαν το 1976, ενώ προηγήθηκε το 1959 η έκδοση ενός μικρού τόμου ποιημάτων του. Πέθανε στο Αργοστόλι. 

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣ 01

Ο Δημήτριος Χατζόπουλος γεννήθηκε στο Αγρίνιο, γιος του Ιωάννη Χατζόπουλου και της Θεοφάνης Στάικου και μικρότερος αδερφός του Κωνσταντίνου Χατζόπουλου. Είχε ακόμη μια μεγαλύτερη αδερφή την Αλεξάνδρα και τέσσερα μικρότερα αδέρφια, το Γεώργιο, την Ασπασία, το Ζαχαρία και τον Αγαμέμνονα. Φοίτησε για μερικούς μήνες στο Γυμνάσιο του Μεσολογγίου και μετά από μετεγγραφή σε Λύκειο της Κέρκυρας. 

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΑΓΚΟΠΟΥΛΟΣ 02

ΧΡΥΣΑΥΓΗ

Ἔτσι λοιπὸν ποὺ λές, φίλε μου. Πάνου ἀπὸ τρία χρόνια πέρασαν ἀπὸ τὴ βραδιὰ ποὺ μὲ μιὰ κλωτσιὰ γκρέμισα τὸ παλάτι τῆς εὐτυχίας μου, κι ὅμως στιγμὴ δὲ μοῦ φεύγει ἀπὸ τὸ νοῦ μου ἡ Χρυσαυγή. Πάντα τὴ θυμάμαι. Πάντα, καὶ τώρα ὅπως καὶ τότες, ἔρχεται ἀνάλαφρη σὰ δροσιὰ καὶ σὰ μενεξὲς εὐωδάτος νἀπαλοχαδέψει τὴν ψυχή μου, νὰ διώξει τὸ κακὰ σβραχνᾶ ἀπὸ πάνου της. Ἡ καλή μου! Στιγμὴ δὲ μἀφήνει νὰ στενοχωρηθῶ.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ 04

Ὁ Δαίμων τῆς Πορνείας

«Nicosia e Famagosta per la lor bestia si lamenti e garra»
PARADISO

«ὡς γοιὸν ἠξεύρετε καὶ ὁ δαίμων τῆς πορνείας ὅλον τὸν κόσμον
πλημμελᾶ τὸν ἐκόμπωσε τὸν ρήγαν καὶ ἔππεσεν εἰς ἁμαρτίαν»
ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΟΥ ΜΑΧΑΙΡΑ

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟς ΡΙΖΟΣ ΡΑΓΚΑΒΗΣ 02

ΔΗΜΟΣ Κ' ΕΛΕΝΗ.
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΠΟΙΗΜΑΤΟΣ.


ΠΡΟΣΦΩΝΗΣΙΣ.
ΕΙΣ ΤΗΝ Κ…..

Τῶν στίχων μου ἀνθόλευκη, ἀτμοπλασμένη Μοῦσα,
Χρυσῆ σκιὰ 'ς τὸ ὕφασμα τοῦ βίου μου πλεγμένη,
Εἰς σέ, ὁποῦ οἱ πόθοι μου τειλίζουν φλογισμένοι,
Εἰς σέ, ὁποῦ ἀπήντησα 'ς τὰ σκότη ποῦ περνοῦσα,
Προσφέρεται τὸ ποίημα· μειδίαμα προσμένει
Τοὺς στίχους σὺ μ' ἐνέπνεες, κι' ἐγώ τους τραγουδοῦσα
Ἐσύ τὲς βαφές μ' ἔδιδες καὶ τὰς ἀντανακλοῦσα·
Κ' ἂν τὴν Ἑλένην ἔψαλα, σὺ ἤσουν ἡ Ἑλένη.
Καθὼς στεφάν' εἰς τὸν βωμὸν κρεμνοῦσαν τῶν Χαρίτων,
Κ' αἱ Χάριτες τ' ἀρώματα ποῦ μαραμένον χύνει
Ἐδέχοντο μ' εὐγένειαν καὶ μ' ἦθος τὸ γλυκύ των,
Ὁμοίως ἡ καρδία μου τοὺς στίχους μου σ' ἀφήνει.
Ἂς ἐμαραίνοντ' ὡς αὐτό, ἡ τύχη των ἂν ἦτον
Μειδίαμά σου εὐμενὲς ν' ἀξιωθοῦν κ' ἐκεῖνοι.

ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ 07

Πρωί, και λιοπερίχυτη και λιόκαλ' είναι η μέρα,
κ' η Aθήνα ζαφειρόπετρα στης γης το δαχτυλίδι.
Tο φως παντού, κι όλο το φως, κι όλα το φως τα δείχνει
και στρογγυλά και σταλωμένα, κοίτα, δεν αφίνει
τίποτε θαμποχάραγο, να μην το ξεδιαλύνης 5
όνειρο αν είναι, ή κι αν αχνός, ή αν είναι κρουστό κάτι.
Περήφανα και ταπεινά, κι όλα φαντάζουν ίδια.
Kαι της Πεντέλης η κορφή και τ' αχαμνό σπερδούκλι,
κι ο λαμπρομέτωπος ναός και μια χλωμή ανεμώνη,
τα πάντα, όμοια βαραίνουνε στη ζυγαριά της πλάσης. 10

ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΥΡΙΒΗΛΗΣ 04

Απόσπασμα «Ο λόφος με τις παπαρούνες»: Είναι και μια μέρα χαρούμενη μέσα στις άσκημες μέρες της πορείας. Μια μέρα γαλάζια και κόκκινη, με ανοιξιάτικον ουρανό, γεμάτη μαβιά μάτια, κόκκινα αγριολούλουδα και αργά μελαγχολικά τραγούδια.

ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΛΥΜΠΕΡΑΚΗ- ΚΑΡΑΠΑΝΟΥ 01

Η Μαργαρίτα Λυμπεράκη γεννήθηκε στην Αθήνα. Παιδί χωρισμένων γονιών μεγάλωσε με τον παππού της τον εκδότη Γεώργιο Φέξη, που της μετέδωσε την αγάπη για το βιβλίο. Σε παιδική ηλικία ταξίδεψε για πρώτη φορά στο Παρίσι και έμαθε γαλλικά. Τέλειωσε το Αρσάκειο γυμνάσιο και σπούδασε στη Νομική Σχολή Αθηνών, από όπου αποφοίτησε το 1943. Ασχολήθηκε επίσης με τη ζωγραφική. 

ΕΚΤΩΡ ΚΑΚΝΑΒΑΤΟΣ 01

Ο Έκτωρ Κακναβάτος (λογοτεχνικό ψευδώνυμο του Γιώργου Κοντογιώργη, Πειραιάς, 1920 - 8 Νοεμβρίου 2010) ήταν Έλληνας ποιητής.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΘΕΟΤΟΚΑΣ 02

Θέλω γράμματα
Σαν ο Δαμιανός τελείωσε τη τρίτη του ελληνικού, ο γερο-Φραντζής είπε πως αρκετά γράμματα είχε μάθει και ήτανε καιρός να πιάσει δουλειά. Ο μικρός θα ήτανε δεκατριώ ή δεκατεσσάρω χρονώ. Μόλις άρχιζε να αποκτά μια συνείδηση κάπως καθαρή του κόσμου και τον κατείχε κιόλας το πάθος της γνώσης.

ΑΛΚΗ ΖΕΗ 02

Το καπλάνι της βιτρίνας (απόσπασμα)


Οι βαρετές Κυριακές, ο Ίκαρος και η προπαίδεια
Την Κυριακή, το χειμώνα, είναι η πιο βαρετή μέρα. Από το πρωί, η Μυρτώ κι εγώ παίζουμε, τσακωνόμαστε, διαβάζουμε κανένα βιβλίο, αλλά το απόγευμα, όταν αρχίζει να σκοτεινιάζει νωρίς νωρίς, δεν ξέρουμε τί να κάνουμε.

ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ 06

Κυριακή 19

Γαλήνη σαν της Kυριακής που λείπουνε όλοι

σ' ένα δωμάτιο που του αφαίρεσα τα αισθήματα.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΡΟΣΙΝΗΣ 04

Εσπερινός

Στο ρημαγμένο παρακκλήσι
της Άνοιξης το θείο κοντύλι
εικόνες έχει ζωγραφίσει
με τ' αγριολούλουδα τ'Απρίλη.

ΝΙΚΟΣ ΓΚΑΤΣΟΣ 01

Νίκος Γκάτσος (1911 ή 1914-1992). Ο Νίκος Γκάτσος γεννήθηκε στα Χάνια Φραγκόβρυσης της Αρκαδίας. Τέλειωσε το Γυμνάσιο στην Τρίπολη και στη συνέχεια εγκαταστάθηκε με τη μητέρα και την αδελφή του στην Αθήνα, όπου σπούδασε στο τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου. Την περίοδο 1935-1936 ταξίδεψε στη Νότιο Γαλλία και το Παρίσι. Την πρώτη του εμφάνιση στη λογοτεχνία έκανε το 1931 με τη δημοσίευση του ποιήματος "Της μοναξιάς" στο περιοδικό "Νέα Εστία", ενώ την ίδια περίοδο μπήκε στον κύκλο του περιοδικού "Νέα Γράμματα" με το οποίο συνεργάστηκε και ως κριτικός λογοτεχνίας, δραστηριότητα που ανέπτυξε και σε άλλα λογοτεχνικά περιοδικά της Αθήνας. 

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΒΑΛΑΩΡΙΤΗΣ 03

Ο βράχος και το κύμα
«Μέριασε, βράχε, να διαβώ!» το κύμα ανδρειωμένο
λέγει στην πέτρα του γιαλού θολό, μελανιασμένο.
«Μέριασε! μες τα στήθη μου, που 'σαν νεκρά και κρύα

ΤΕΛΛΟΣ ΑΓΡΑΣ 02

Λουλούδια κατὰ γῆς



Ἦταν στὶς δόξες τῶν περιβολιῶν
κι ἡ ὥρα τῶν ταξιδιάρικων πουλιῶν,
κι οἱ ἄξαφνες οἱ ἀνάσες, οἱ μισές,
ποὺ εὐκολοκατελοῦν τὶς φυλλωσιές.
Στὸ ἄφραχτο χαμοκάλυβο μπροστά,
λουλούδια ἐσυγκομίζαν σωριατά,
λουλούδια σωρευτά, λογῆς-λογῆς,
χυμένα ἀπὸ πανέρια κατὰ γῆς.

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΨΑΘΑΣ 03

Από το «Ένας νευρικός κύριος»
[…] Σπίθες πετούν τα μάτια της. Και καθώς στρέφει και κοιτά τον «κύριο», αναταράζεται ολόκληρη. Κρατά μια τσάντα που την κουνά με τρόπο τόσο απειλητικό, ώστε νομίζεις πως θα του την φέρει στο κεφάλι. - Τι συνέβη; 

ΝΤΙΝΟΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΠΟΥΛΟΣ 02

ΙΘΑΚΗ

Δὲν ξέρω ἂν ἔφυγα ἀπὸ συνέπεια
ἢ ἀπὸ ἀνάγκη νὰ ξεφύγω τὸν ἑαυτό μου,
τὴ στενὴ καὶ μικρόχαρη Ἰθάκη
μὲ τὰ χριστιανικά της σωματεῖα
καὶ τὴν ἀσφυχτική της ἠθική.
Πάντως, δὲν ἦταν λύση, ἦταν ἡμίμετρο.
Κι ἀπὸ τότε κυλιέμαι ἀπὸ δρόμο σὲ δρόμο
ἀποχτώντας πληγὲς κι ἐμπειρίες.

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣ 01

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΑΓΚΟΠΟΥΛΟΣ 01

Ο Δημήτρης Ταγκόπουλος γεννήθηκε στην Ύδρα, όπου υπηρετούσε ως έπαρχος ο αρκαδικής καταγωγής πατέρας του. Η μητέρα του καταγόταν από την Αθήνα. Και οι δυο γονείς του κρατούσαν από οικογένειες αγωνιστών του ’21. Φοίτησε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών (αποφοίτησε το 1890) και κατά τη διάρκεια των σπουδών του συνδέθηκε φιλικά με τον Κλεάνθη Τριανταφύλλου, συνεκδότη του πολιτικού και σατιρικού περιοδικού Ραμπαγάς (από κοινού με το Βλάση Γαβριηλίδη). 

ΑΓΓΕΛΟΣ ΣΙΚΕΛΙΑΝΟΣ 03

Ἄγγελος Σικελιανός
Πνευματικὸ Ἐμβατήριο
Στίχοι: Ἄγγελος Σικελιανός. Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης.
Α´ ἐκτέλεση: Μαρία Φαραντούρη & Ἀντώνης Καλογιάννης (ντουέτο)

ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΙΤΣΟΣ 03

Η γέφυρα

Eίναι μια ωραία περιπλάνηση, σχεδόν μια δραπέτευση ― δεν ξέρω από πού και για πού, ― μια μυστική δραπέτευση που δίνει
μια μυστικότητα στην κάθε κίνησή μας, στον ίσκιο μας πάνω στον τοίχο,
στις απίθανες σχέσεις των δακτύλων μας, στον ήχο των βημάτων
μας ― μια εξαίσια αίσθηση
παρανομίας προς όλα, σαν του μοιχού, του κλέφτη, του φονιά,
του αρσενοκοίτη ή του λαθρεπιβάτη,
κ' η αίσθηση της παρανομίας αυτής σού επιβάλλει
μιαν άγρυπνη προσοχή για ν' αποφύγεις τη σύλληψη,

ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ 06

Ανατολή

Γιαννιώτικα, σμυρνιώτικα, πολίτικα,

μακρόσυρτα τραγούδια ανατολίτικα,

λυπητερά,

πώς η ψυχή μου σέρνεται μαζί σας!

Eίναι χυμένη από τη μουσική σας

και πάει με τα δικά σας τα φτερά.

ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΞΕΝΟΠΟΥΛΟΣ 02

Το διήγημα “Ο τρελός με τους κόκκινους κρίνους” γράφτηκε το 1900, μέσα στα χρονικά όρια της Γενιάς του 1880 (1880-1910). Το διήγημα είναι γραμμένο στη δημοτική γλώσσα. Ζώντας τις εξελίξεις του γλωσσικού ζητήματος, το οποίο βρισκόταν στην κορυφαία φάση του τη δεκαετία 1880-90 με την εμφάνιση του Ψυχάρη και του έργου του Το Ταξίδι μου (1888), ο Ξενόπουλος γράφει πλέον στη δημοτική. Η ιστορία εκτυλίσσεται σε αστικό περιβάλλον, όπου συνήθιζε ο Ξενόπουλος να τοποθετεί τους ήρωες του και με τεχνικά άρτιο τρόπο να επιχειρεί να διερευνήσει κοινωνικά ζητήματα.

ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΛΟΥΝΤΕΜΗΣ 09

ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΛΟΥΝΤΕΜΗΣ

ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΠΟΥ ΦΕΡΑΝΕ ΤΗΝ ΚΑΤΑΧΝΙΑ

Λυκοκαιρός. Απριλιάτικος χειμώνας – αναποδιές της σφαίρας. Τα πούσια απόμειναν κατακαθιασμένα στον κάμπο σαν τους τζαναμπέτικους μουσαφίρηδες που δε λένε να ξεκουμπιστούν. Τα βουβάλια μουκανάνε μες στη μύτη σου χωρίς να μπορείς να τα ξεδιακρίνεις. Ώρα πολύ που λυσσάνε τα καταραμένα (οι λύκοι) και χυμάνε στα λουφαγμένα πρόβατα. Τα λιβάδια είναι βουλιαγμένα στο νερό – άιντε κυνήγα τα. Πού και πού ν’ ακούσεις φωνή ζευγολάτη. Μα – α! – λελεκομάνες θα τον βρούνε. Ας πα’ να ’ναι χίλια πούσια. Ακλουθάνε οι καλές σου τον οργωτή σαν τους καλούς σποργιάδες. Προσεχτικά προσεχτικά, σαν τις μη μου άπτου κυράτσες που τρομάζουν μη βρέξουνε το σκαρπίνι τους.